Sərhədin iki halı

Bəli, azad və suveren ölkəmiz öz sərhədləri daxilində öz daxili işləri ilə məşğuldur. O sərhədlər ki, illərdir bağlıdır və zaman-zaman bu bağlılıq xeyli müzakirələrə səbəb olur. Sonra zaman gəlib yetişir və anlayırsan ki, zaman-zaman edilən o müzakirələr hamısı bir növ əbəs imiş. Sərhədin (nəinki sərhədin, bir xeyli başqa şeyin də) bəzi hallarda bağlı olmağı, açıq olmağından daha məsləhətlidir. Çünki sərhəd açıq olanda təkcə sən getmirsən, həm də sənə gəlirlər. Kim gələ bilər, hələ onu saxlayaq sonraya. Gəlin ilk olaraq “sərhəd mütləq açılmalıdır” deyən yoldaşların əziz xətri üçün baxaq görək, həmin o sərhədlər açıq olsa, hara gedəcəyik?

Demək ki, quru sərhəd qonşumuzun biri avtomatik sıradan çıxdı. İkinci ağla gələn ölkə əlbəttə ki, Rusiyadır. Siz doğrudan da sərhədlər açıq olsa, hətta heç yoxlanış-filan da olmasa, bu od-alov içində olan ölkəyə getmək istəyirsiniz? Müharibə ölkəsinə, qırğın ölkəsinə, talan ölkəsinə getmək arzunuz ciddidirmi? Çox vacib işləri və dərin bağlılıqları olan insanlardan başqa, kiminsə gəzmək və ya istirahət üçün Rusiyanı seçəcəyi ağla gələn deyil. Yuxarıda dediklərimiz isə bineyi-qədimdən quru sərhədi yox, hava yolunu seçiblər – təyyarəni. Beləcə, quru qonşumuzun daha biri, həm də yekəsi sıradan çıxdı.

Sərhədlər mütləq ki, açılacaq, açılmalıdır. Amma bu qan-qada bir sovuşsun axı. Belə də ki, biz o kişilərin övladları, nəvələri deyilikmi ki, 70 il sovet dövlətində yaşadılar. O dövlətdə ki, bütün sərhədlərin (quru, su, hava) hamısı və həmişə bağlı idi. Nə tələsiklikdi, 70 il ata-babamız dözüb, 7 il də biz dözsək, dünya dağılacaqmı?

İndi gələk məsələnin ikinci tərəfinə – “gələnlər”ə. Əgər sərhədlər açıq olsa, yuxarıda dediyim kimi, təkcə biz getməyəcəkdik, həm də bizə gələcəkdilər. Məsələn, Rusiyada o mənfur müharibə başlayandan ta bu günə kimi həm kəmiyyət, həm də keyfiyyət olaraq kimlərin gələcəyini təsəvvür edə bilirsinizmi? Və yaxud İrandan gələcəkləri sadəcə kəmiyyət, say olaraq düşünün. Mən özüm bəzən xəyalımda sərhədləri açıram və Bakıda yarana biləcək vəziyyəti fikirləşməyə çalışıram. Siz də etməyə çalışın, görün nələr görünəcək...

“Sərhəd gözəl şeydir” – bunu hələ mən uşaq olanda kolxoz sahəsindəki üzümlüyümüzdə bizə qonşu olan və bizim bağımızın sərhədlərini keçib otu biçmək istəyən bağ qonşumuz deyirdi. Həm suçlu idi, həm güclü. Həm istəyirdi bizə aid olan sahədə otu biçsin, həm də sərhədləri dəqiq bilmədiyi üçün belə etdiyini deyirdi. Sonra biz ona sərhədin haradan keçdiyini göstərdik və rəsmi şəkildə “ultimatum” verdik ki, bir də sərhədi pozmaq istəsə, bizim bağdan keçən maşın yolunu, indiki deyimlə desək “quru sərhədi” bağlayacağıq. Beləcə, həmin o cığal qonşumuz çəkilib oturdu yerində.