Ölkəmizi soyanlara necə kömək edirik? - Səssiz soyğunun izində - VİDEO

Onlayn mərc və oyunlar artıq əldə edilmiş nəticələrə, planlı və çoxşaxəli cinayət mexanizminə çevrilib. Bu sistem vətəndaşı maliyyə tələsinə salmaqla yanaşı, hər ay milyonlarla manat vəsaiti ölkə xaricinə çıxarır.

Bakupost.az xəbər verir ki, aparılan araşdırmalar və hüquq-mühafizə orqanlarının açıqladığı faktlar göstərir ki, bu platformalar əsasında xarici serverlər idarə olunur, Azərbaycanda vasitələr və icraçılar işləyir. məhkəmə qərarı ilə vətəndaşın müraciəti real hüquqi faktiki olaraq aşkar edilmir.

Araşdırma zamanı danışdığımız zərərçəkmişlərin hamısı eyni ssenarini təsvir edir: sistemdə ud görünür, lakin vəsait hesaba baxmağamür. Bəzi hallarda hesablar bloklanır, platforma birdən-birə fəaliyyətini dayandırır. Bu saytlar enerji qazanc əldə edə bilər, daha sonra iri vəsaitlər yatırıldıqda dələduzluq mexanizmi tam işə düşür. Araşdırmanın vacib hissələrindən biri də çox mərc və şans oyunlarının sosial şəbəkələr vasitəsilə sistemli şəkildə təbliğ edilməsidir.

Xüsusilə TikTok platformasında “asan qazanc”, “risk yoxdur”, “sınaq bonusu” adı altında bu oyunlar açıq şəkildə reklam edilir. Reklam edənlər arasında dəyişən ki, Şükran Soltanov, aktyor Azər Aydəmir, influenserlər Banu Al, Xatirə Yüzbəyova, Nərmin Xankiyeva, Mehin Oqtaylı, Günel Hüseynova, tanınmış müğənnilər Damla, Elgün Hüseynov və Qumral kimi tanınmış oxşar da olub. Bu cür oyunların köməyinə almaq, insanları tələlərdən qorumaq üçün Daxili İşlər Nazirliyi ilə bir əməliyyat şansı əldə etmək və onlayn onlayn rejimdə işləmək imkanı verən şirkətlər rc edib.

Araşdırma zamanı məlum olub ki, bu cür şəbəkələr sadə, amma kimyəvi üsuldan istifadə edilir. Sosial istifadə, maddi cəhətdən yaşayan vətəndaşları alraq onlara xırda hesablar ödəyib adlarına bank kartları açır, bütün maliyyə əməliyyatları — mərc pullarının yığılması, ödənilməsi və xaricə ödənilməsi məhz bu kartlar sayəsində əldə edilir. Bu üsul bir necə məqsədə xidmət edir: real təşkilatçıların izini itirmək, maliyyə əməliyyatlarını başqalarını parçalamaq, hüquqi məsuliyyəti idarə etmək. Hüquq-mühafizə orqanları məlumat verir ki, adlarına kart açılan şəxslərin bir hissəsi nəyə cəlb olunduğunu belə tam anlamayıb, lakin fakt üzrə onlar da işə cəlb olunublar.

Hüquqşünasların fikrincə, hər kəs mərc və şans oyunlarının təşkili, reklamı və maliyyə əməliyyatlarında iştirak edən qanun qarşısında cavabdehdir. Bank kartını “icarəyə vermək” və ya “sadəcə kömək etmək” kimi təqdim edilən hallar da cinayət mexanizminin maddi hissələri hesablanır. İqtisadçı Emin Qəribli deyir ki, lisenziyasız mərc və şans oyunları platformaları dövlət nəzarətindən gizlənərək fəaliyyət göstərir, ölkə iqtisadiyyatını idarə etməkdən, maliyyə sabitliyini pozur, heç bir vergi öhdəliyi daşımadan böyük maliyyə dövriyyəsi və nəticədə milyonlarla manat vəsait çıxarır.Bu cür oyunlarda iştirak edən şəxsi maddi itki riski yaratmır, həm də beynəlxalq cinayət qruplarının fəaliyyətinə dolayı yolla maliyyə saxlamaq üçün gəlir. Çünki yatırdığın pulun hansı işə salındığını heç vaxt bilmirsən. Məsələn, bir neçə il əvvəl adında “Betbuta” platforması xeyli məşhurlaşmışdı. Sonradan məlum oldu ki, bu platformanın yaradıcısı və müəllifi Vigen Badalyan adlı ermənidir. Bu şirkətə yatırılan vəsaitlər erməni diasporuna dəstək üçün istifadə olunur. Məlumat yayıldıqdan sonra “Betbuta”nın Azərbaycandakı işçi heyəti şirkətdən ayrıldı, fəaliyyətini sonlandırdı. Son onu da vurğulayaq ki, onlayn olaraq onlayn mərc və şans oyunları əyləncə deyil, mütəşəkkil cinayət sxemidir. Burada qətiyyən qazanc yoxdu. Yalnız uduzan var. Bu uduzan yalnız ailə oyunçu deyil — onun, cəmiyyət və ölkə iqtisadiyyatıdır.