Bank-bank oyunu və ya borcla rifah olmaz

Mənim üçün yazılmamış qanunlar daha üstündür. Nəinki “Qardaş, müqəddəsdir bizim qanunlar, Rəhbərin əlilə yazılmış onlar” deyib qanunu yüz yerə əyəsən. Biz Şərqliyik, ailə əxlaqımızın nizamlama alqoritmləri var, onlara riayət olunsa (hər birimiz bir ailədən çıxmamışıq?), heç bir nizamnaməyə ehtiyac qalmaz. Məsələn, mən. Harada ki, ədalətsizlik var, mən orada şəbəkə xaricindəyəm. Bir çox səbəblər üzündən tez-tez “şəbəkə xaricində” oluram. Şəxsi və ya ictimai müstəvidə. Bu yolsuz cəmiyyət... məni şəbəkə xaricinə atır. Hər gün... Kim deyir ki, insan ağacdan düşüb, sosial şəbəkələrə baxın, orada “ağaca çıxıb”, gəlib keçənlərin başına qoz (banan olsun) atan nə qədər meymun var.

Xəbərlərdə deyilir ki, Azərbaycanda banklarla bağlı geniş qanun layihəsi hazırlanır. Hazırlansın, sözüm yox. Amma banklarla mənim işim tutmur. Binadan sovet uşağıyam (soviet child), düzünü deyib düzdə qalıram tez-tez. Bu yaxınlarda mənim də bir banka işim düşdü. Yox, borc alan-zad deyiləm, əvvəldən kiminsə qapısına getməklə aram yoxdur, o da ola Dövlət Bəyin pul qapısı. Oğlumun zəhmət haqqının köçürüldüyü Bank müflis olub (“çöküb” deyim ki, ürəyim soyusun, yəni, stressimi atım), hesabı köçürüblər Beynəlxalq Banka. Oğlum uzunmüddətli ezamiyyətdədir, etibarnamə ilə gedirəm pulu almağa, pah... qanuna yüz dispozisiya çıxarırlar... Ki, verə bilmərik. Videocall-zad da kara gəlmədi. Yəni, bilirlər ki, bu, zəhmət haqqıdır, oğul da mənimdir, pul da mənə verilməlidir, hər şey gün kimi aydındır, amma yenə... bezdirdilər.

Belə bir deyim var: “Pul ya ona sahib olan insan üzərində hakim kəsilir, ya da ona xidmət edir”. Hələ görək, bank mənə niyə borc verir? Nəfi, sələmi, faizi yoxsa, verməz. Bir sözlə, banklar insanların ehtiyacları ilə manipulyasiya edir. Gözümüz görə-görə, ağlımız kəsə-kəsə. Manipulyasiya – qanundankənar zaddır. Bank, kredit borcundan neçə-neçə adam intihar edib. Hiss edirəm ki, stress atmağın yeridir.

Bir məlumata görə, ölkədə 32 bank var, neçəsi ləğv olunub, neçəsi müflis olub... amma yenə çoxdur... Bu nə bank-bank oyunudur, düşmüşük? Bank bir dənə olar, o da Sbereqatelnıy! (Сбербанк!). Yadınızdadı? Odur ki, bank adlı anlayışa heç hüsn-təvəccöhüm yoxdur. Amma hər şeyi eləyən PULdur, pul olmasa, bank da olmaz. Pul harada varsa, orada alıb-aldatmaq var. BBC.com saytı yazır ki, “Belçikada keçirilən milli xoşbəxtlik sorğusuna görə, hesab edilənin əksinə olaraq, pul xoşbəxtlik gətirmir”. Çoxlu pul həm də stress və tənhalıq gətirir. Onu da xatırladım ki, “çox nadir hallarda insanlar çox pulları olan zamanları həyatlarının ən gözəl anları hesab edirlər”.

Görünən budur ki, bank demokratiya institutu deyil. Demokratiya xalq hakimiyyətidirsə, xalqın hakimiyyət mənbəyi kimi tanınmaşıdırsa, banklar xalqı istismar etmək, xalqı əzmək, onu borclu və asılı vəziyyətə salmaq üçün alətdir. Bir də görürsən ki, bir qrup səhmdar (hansı yollasa əlinə kapital keçirmiş zirək azlıq) birləşib Bank yaradır, xalqı (çoxluğu) özündən asılı etmək üçün ona borc, kredit verir. Borcla rifah və xoşbəxtlik olmaz.

Bilgi üçün: banklar ilk olaraq, e.ə. 1800-2000 illərdə əvvəlcə Babildə, sonralar Assuriyalılarda və Şumerlərdə yaranıb. Yəni, onda da belə olub?