"Münaqişə həll olunub, bəzi dövlətlərin müdaxilələrinə ehtiyac yoxdur" - Politoloq

Bunu Bakupost.az -a AMEA Qafqazşünaslıq İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, politoloq, siyasi elmlər doktoru Ramilə Dadaşova deyib.

"Buna görə də ATƏT-in yaratdığı "Dağlıq Qarabağ" münaqişəsinin nizama salınması üzrə Minsk qrupu və onun həmsədrlər institutu, eləcə də həmsədrlər tarixdə qalıb. Problem yoxdur, bu qurumların fəaliyyəti avtomatik olaraq dayanıb".

"Prezidentin Ermənistanın təcavüzkar siyasəti, yeni işğallara hazırlaşması haqqında məlumatlarına və dünya dövlətlərini təcavüzkarı dayandırmağa çağırışlarına cavab olaraq BMT Təhlükəsizlik Şurası və bu işdə məsul olan keçmiş həmsədr dövlətlər, həm də Təhlükəsizlik Şurasının veto hü­quq­lu daimi üzvlərindən olan – ABŞ, Rusiya, Fransa heç bir tədbir görmədi. Azərbaycan Respublikası BMT Təhlükəsizlik Şurasının “Dağlıq Qarabağ münaqişəsi haqqında” adı altında qəbul etdiyi qətnamələri hə­yata keçirməyə məcbur oldu. BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsində də göstərilir ki, Təhlükəsizlik Şurası beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq üçün lazımi tədbirləri görənə qədər BMT-yə üzv dövlət özünümüdafiə hüququndan istifadə edə bilər".

"İlham Əliyevin qətiyyətli, prinsipial mövqeyi, rəşadətli Azər­bay­can Ordusunun qələbələri, Azərbaycan xalqı arasında birlik, bir amal uğrunda mübarizə nəticəsində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa edildi".

"Co Bayden 2021-ci il yanvarın 20-dən Prezident se­çil­dik­dən sonra Türkiyə ilə ABŞ arasında gərgin vəziyyət həmişə Türkiyənin yanında olan Azər­bay­ca­nın da ABŞ ilə münasibətlərinə təsir etdi. ABŞ Prezidenti Co Bay­denin Ağ Evin rəsmi saytında verilən açıqlamasında 1915-ci il ha­disələrini “soyqırımı” kimi tanıması erməni seçicilərinin rəğbətini qazanması, Vətən müharibəsində Tür­kiyənin Azərbaycanın yanında olması və ABŞ-ın Azərbaycanın qə­lə­bə­lərinə qısqanclıqla yanaşması ilə bağlı idi. Tarixdə qalmış "Dağlıq Qarabağ" münaqişəsi üzrə Minsk qrupunun həmsədr dövlətlərindən olan ABŞ və Fransa Cənubi Qafqazda olan proseslərdən kənarda qalmaq istəmir. Türkiyənin Cə­nubi Qafqazın iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkəsi olan Azər­baycanla qardaş münasibətlərini, Türkiyə üçün Mərkəzi Asiyaya bir ticarət qapısı rolunu oynayacaq və türk dünyası ilə iqtisadi əlaqələrin gücləndirilməsinə imkan verəcək Zəngəzur dəh­lizinin açılmasını və Rusiya sülməramlılarının Laçın dəh­li­zin­də yerləşdirilməsini ABŞ qəbul edə bilmir. Vətən Müharibəsi zamanı Fransa Ermənistanı müdafiə edirdi. Prezident Emmanuel Makron bəyan edirdi ki, “Azərbaycan Türkiyə ilə birlikdə böl­gəyə terrorçuları gətirib”, “Azərbaycan Dağlıq Qarabağı fəth etmək istəyir və biz buna icazə vermirik”.

R.Dadaşova deyib ki, qardaş Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan bəyanatında Qa­rabağ azad edildikdən sonra Fransanın parlamentdə “Qa­ra­bağ dövləti” qərarının qəbul etdirməsinə belə cavab verdi:

“...Sən durub Qarabağı öz parlamentində qəbul etdirdiyin bir qə­rar­la “Bura artıq bir dövlətdir və biz buranı bu şəkildə tanıdıq” – demək haqqına sahib deyilsən. Bunu Paşinyan belə, qəbul etmir. Amma Makron olaraq, sən durub belə, bir məsələni gətirib par­la­mentindən keçirməyə çalışırsan. Deməli, hələ siyasəti öyrənə bilməmiş, dövlət idarəçiliyini anlamamış, öyrənməmişdir, ha­ra­da, nə, necə olur, bunu da bilmir. Fransa Prezidenti Azərbaycan-Ermənistan sər­hədində baş verən delimitasiya prosesi ilə bağlı bildirib ki, de­limitasiya yalnız danışıqlar yolu ilə və “güc tətbiq etmədən” hə­yata keçirilməlidir. Halbuki ermənilərə heç bir güc tətbiq olun­mur. Həmin ərazilər Azərbaycanın əzəli əraziləridir. Sovet döv­ründə Ermənistana verilmişdir. Hətta erməni terrorçuları sər­hədi keçməyə cəhd edərkən belə, Azərbaycan Ordusu onlara atəş açmadı, yalnız zərərsizləşdirdi".

"Nə vaxta qədər bu dövlətlər ədalətdən danışıb, amma ədalətli olmayacaqlar, özləri görə bilmək istədikləri şəraiti diktə edəcəklər. Ermənistan silahlı qüvvələri işğal edilən ərazilərdən qovulub, Ermənistan kapitulyasiya sənədini imzalayıb, Qarabağda yaşayan 25 000 erməni də Azərbaycan Respublikasının vətəndaşıdır və heç bir statusdan söhbət gedə bilməz. 2021-ci il sentyabrın 23-də BMT-nin 76-cı sessiyasında məruzə edən Prezident İlham Əliyev dünya dövlətlərinə, beynəlxalq qurumların yüksək vəzifəli şəxslərinə, o cümlədən BMT-nin Baş Katibinə bildirdi ki, ərazilərimizə istinad edərkən hüquqi cəhətdən mövcud olmayan, siyasi baxımdan qərəzli və manipulyasiya xarakterli adların istifadəsinə yol verməsinlər. Bu müraciət çox böyük siyasi və hüquqi məna kəsb edir. Prezident bununla bildirdi ki, Azərbaycanda artıq “Dağlıq Qarabağ” adlı inzibati ərazi vahidi yoxdur və hüquqi cəhtdən mövcud olmayan bir məfhuma istinad edilməsi o deməkdir ki, bundan həmin dövlət, yaxud qurum ancaq siyasi məqsədlər üçün istifadə edir. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi öz həllini tapıb və Dağlıq Qarabağ ifadəsi tarixdə qalıb".

"Azərbaycan ərazisinə erməni terrorçuları buraxılır. Ermənistanın rəsmi nümayəndələri bölgəyə gəlirlər. Yəni Rusiya Bəyanatdan irəli gələn müddəaya əməl etmir. Rusiya Ermənistanla müttəfiqdir. Buna görə də o, ədalətli vasitəçi ola bilməz. Əksinə mövqeyindən yararlanaraq açıq və gizli yollarla Ermənistana yardım edir. İkinci Qarabağ müharibəsində Rusiyadan Qarabağa göndərilən silahları Gürcüstan öz ərazisindən keçməyə qoymadıqda, silahlar İran üzərindən daşındı. İranın Ermənistana hərbi və digər yardım göndərməsinə qarşı çıxan İranda yaşayan azərbaycanlılar kütləvi cəzaya, işgəncəyə, həbsə məruz qaldılar. Qələbədən sonra qonşu dövlət İran İslam Respublikası Azərbaycanın güclənəcəyindən və desək də, deməsək də hər kəsə məlumdur ki, vahid Azərbaycan yaranacağından çox qorxur, Azərbaycanın qərb rayonlarını Naxçıvanla, oradan Türkiyə ilə birləşdirən Zəngəzur dəhlizinin açılmasını, regionda Türkiyənin nüfuzunun üstünlüyünü həzm edə bilmir. Azərbaycanın qələbəsinə heç də sevinmir. Gorus-Qafan yolunun bağlanması, İrandan Ermənistana gedən yük maşınlarının saxlanması, gömrük rüsumu alınması İranı qane etmir, ən qısa müddətdə Ermənistana bu yola alternativ yol çəkilməsini tövsiyə edir. İrandan Qarabağa qanunsuz olaraq yanacaq dolu yük maşınlarının getməsi, Azərbaycanla sərhəddə təlimlərin keçirilməsi, İranın ali dini lideri ayətullah Xameneyinin Ərdəbildəki nümayəndəsi Seyid Həsən Amilinin Azərbaycanı hədələməsi və s. İranın heç də Azərbaycana qarşı səmimi siyasət apardığını göstərmir".